Peto, jubilarno izdanje Somborskog filmskog festivala bilo je održano pod slogan: “Za one koji dolaze”. U svom petom izdanju Festival j sadržao sledeće selekcije:
Predfestivalski program
Glavna selekcija (takmičarska)
Selekcija filmova mladih autora (takmičarska)
“Kad bi Sombor bio Holivud” (revijalna)
Panorama (revijalna)
“EsPRESSo u 11” (prateći)
Jubilarni, peti po redu Somborski filmski festival održan je od 11. do 14. jula 2023. godine u organizaciji Kulturnog centra “Laza Kostić” Sombor. Tradicionalno, ulaz na sve projekcije bio je slobodan, a festival je prethodio predfestivalske aktivnosti namenjene deci i mladima. Pod sloganom “Za one koji dolaze” festival je imao za cilj da se pored filmova i mladih autora predstave i uspešni mladi ljudi Sombora. Peti Somborski filmski festival otvorio je debitantski film rediteljke Nine Ognjanović “Ovuda će proći put”.
Ove godine, laureat nagrade za životno delo Somborskog filmskog festivala bio je proslavljeni reditelj Mladomir Puriša Đorđević, koji je preminuo krajem 2022. godine.
– Somborski filmski festival je od svog osnivanja 2018. godine osmišljen tako da unapređuje i neguje vrednosti sredine koju nastanjuje dvadeset i jedna nacionalnost. Afirmicija tolerancije, ravnopravnosti i slobode, kao i uvažavanje i promocija identiteta društvene zajednice jesu konstante festivala.
Ovogodišnje, peto izdanje Festivala, svojevrsni “mini-jubilej”, održao se od 11 do 14. jula pod sloganom “Za one koji dolaze”, te je posebna pažnja, u gotovo svim segmentima programa, bila usmerena na ulogu budućih generacija. Sa velikim zadovoljstvom naglašavamo neprekidnu podršku Filmskog centra Srbije, te uspešnu saradnju sa Niškim kulturnim centrom, kao i članstvo u Mreži kinoprikazivača Srbije od njenog osnivanja. Tekovina našeg prisustva u ovoj uglednoj asocijaciji je ostvarivanje saradnje sa više od 40 ustanova kulture u Srbiji koje se bave konoprikazivaštvom – izjavila je direktorka festivala Vesna Šašić i dodala: – U okviru pratećeg programa planira se sada već tradicionalna promocija filmskih izdanja, te razgovori o filmovima prikazanim na Somborskom filmskom festivalu u kojima će sa publikom razgovarati najeminentniji filmski kritičari, reditelji, scenaristi, producenti. Takođe, povodom prvih pet godina trajanja festivala, planirano je stručno predavanje Aleksandara Erdeljanovića o Ernestu Bošnjaku kojim će se, pod punim svetlom rasvetliti izuzetna uloga koju je Ernest Bošnjak imao u razvoju industrije filma u našem regionu.
Selektor festivala, Dejan Dabić, istakao je: – Kada je 2018. godine u Somboru održan prvi filmski festival Dunavsko-panonske regije “Porodica naroda” najvažnije je bilo, uz osnovnu ideju festivala i kvalitet filmova, ostvariti kontinuitet. Čekale su nas teške kovid godine, kao i globalni potresi izazvani ratom u Ukrajini. Uprkos svemu, čeka nas mali jubilej, 5. Somborski filmski festival dokazuje da snovi somborskog pionira filma, Ernesta Bošnjaka, nisu bili uzaludni. I ne samo to, ove godine odlazimo i korak dalje, okrećemo se ka budućnosti, o čemu svedoči i ovogodišnjeg festivalski slogan “Za one koji dolaze”.
Ulaz na sve programe petog izdanja Somborskog filmskog festivala je bio je besplatan, a projekcije i prateći programi održani su u Kulturnom centru “Laza Kostić” Sombor, Atrijumu Gradske kuće, Kabareu Narodnog pozorišta Sombor i Dvorištu gradskog muzeja Sombor.
Direkcija festivala
Vesna Šašić, direktorica festivala i umetnički direktor
Rođena je u Somboru 27. jula 1979. godine. Master studije na Akademiji umetnosti, smer Gluma, završila je 2003. godine u klasi profesorke Mirjane Karanović i asistenta Nebojše Ljubišića.
Ostvarila niz uloga u pozorišnim predstavama: “Ribarske Svađe”( Šabačko narodno pozorište”Ljubiša Jovanović”), “Don Žuan se vraća iz rata” (Pozorište” Dobrica Milutinović” Sremska Mitrovica), “Cigani lete u nebo”, “Čikago”, “GrkZorba”, “Maratonci trče počasni krug” (Pozorište na Terazijama), “Plava boja snijega” (Pan Teatar), “Lekcija” (BITEF Teatar), “Visoka škola za plejboja” (Moderna garaža), “Vilinsko kolo” , “San o Balkanu” (Trupa Balkan Novi Pokret), “Kabare Kart Blanš”(Teatar Kart Blanš), “Musketari” (Pozorište lutaka Pinokio), “Žensko srce u šinjelu” (Pozorišna trupa Biti ili ne. Biti) , Lopuže”, “Ujež”, “Koštana”, “Karamazovi” (Pozorište Slavija).
Takođe, igrala u TV serijama: “Lisice”, “Drugo stanje”, “Pare ili život”,”Ono kao ljubav”, “Bela lađa”, “Pelagijin venac”, “Banatski razbojnici”.
Igrani filmovi: “YU “Beli lavovi”, “Fade to black”, “Ironclad”, “Banatski razbojnici”.
Kratki filmovi: “Milunka”, “Slobodan pad”, “Dont brejk maj turbofolkhart”.
Aktivno se bavi sinhronizacijom animiranih i igranih filmova i TV serija.
Osnivač je i producent pozorišne trupe “Biti ili ne.Biti”. Autorka je radionice “Kako se sinhronizuje crtani film” i festivala “Kratke priče iz srpske istorije” u Požegi, kao i festivala “Šareni grad” u Somboru.
2019. godine obavljala je funkciju v. d. direktora Narodnog pozorišta Sombor;
Trenutno obavlja funkciju direktora Kulturnog centra “Laza Kostić” Sombor;
Direktorka je Somborskog filmskog festivala, Internacionalnog festivala klasične muzike “Somborske muzičke svečanosti”, festivala “Likovna jesen”, i Festivala miltikulturalnosti u Somboru.
2021. godine izabrana je za koordinatorku Radne grupe za širenje i razvoj u Mreži kinoprikazivača Srbije.
Dobitnica je nekoliko nacionalnih nagrada za glumu i produkciju. Živi i radi u Somboru i Beogradu.
Mihajlo Nestorović, kreativni direktor festivala
Rođen je 30. maja 1966. godine u Požarevcu.
Završio glumu na AU Novi Sad 1993. godine u klasi profesora Branka Pleše. Stalni je član ansambla Narodnog pozorišta Sombor od 2001. godine. Igrao je u pozorištima: Duško Radović, Beogradsko dramsko pozorište. Zvezdara teatar, Narodno pozorište Užice, Kruševačko pozorište. Osim glume, bavi se i režijom. Kako u profesionalnim, tako i u amaterskim pozorištima (Zaječar, Užice, Sombor, Čajetina, Crvenka, Prijepolje), kao i produkcijom. Producent je TV serije „Somborskim sokakom“ u 15 epizoda. Autor je preko pedeset kratkih, dokumentarnih, reklamnih filmova, spotova i reklama. Uspešno se bavio i pedagoškim radom (Čajetina, Sombor).
Od 2008. godine, kada preuzima dužnost direktora Kulturnog centra „Laza Kostić“ Sombor, ova ustanova postaje prepoznatljiva na karti znamenitih kulturnih ustanova, ne samo u Srbiji nego i u širem regionu. Svojim angažovanjem u mnogome uspeo je da povrati stari sjaj grada koji se opravdano zove Grad Kulture.
Izuzetnim angažmanom, veoma uspešno realizuje više od 200 projekata godišnje, a neki od najznačajnijih su svakako:
– Obnovljena čuvena „Likovna jesen“, po kojoj je Sombor godinama prepoznatljiv;
– Idejni je tvorac jedinstvene manifestacije „Kulturno leto na selu“, kao i Somborskog leta na ulici „Kultura u srcu grada“, koji se održavaju svake godine;
– Jedan je od osnivača je Džez festivala u Somboru, koji već postaje tradicionalan, kao i jedinstvenog muzičkog festivala SOMUS (Somborske muzičke svečanosti);
– Pod sloganom „Kultura je odelo grada“ načinio je jedinstven godišnji kalendar projekata Kulturnog centra „Laza Kostić“ Sombor za čitavu godinu, čime se nijedna kulturna ustanova u zemlji ne može pohvaliti.
– Obnovio je Somborski salon 2013, na kome su izlagali likovni stvaraoci koji žive, rade ili su rođeni u Somboru, koji predstavlja nastavak tradicije „Prolećne somborske izložbe“, prvi put organizovane 1986.
– 2017. godine osniva , kao autorski projekat, studentski umetnički festival, Art okupacija.
– 2018.godine, kao jedan od osnivača,postaje Direktor Direkcije Sombor film festa.
– Iste godine, osniva Viminacijum fest u Požarevcu i postaje selektor i umetnički direktor festivala.
Od juna 2014. Godine je direktor Narodnog pozorišta Sombor, jednog od najboljih srpskih pozorišta. Višestruko je nagrađivan za svoj rad. Između ostalih priznanja, dobitnik je: Zlatne značke KPZ Srbije, Zahvalnicu Ministra kulture Republike Komi,Ruske federacije, za razvoj kulturnog nasleđa, Dvostruki dobitnik Povelje Kapetan Miša Anastasijević, za razvoj kulture i pozorišta. Nagrade Ministra kulture Republike Komi, za popularizaciju i razvoj kulturnog nasleđa. Oktobarske nagrade Grada Požarevca za 2018.godinu. Nagrada: Nikola Peca Petrović za nauspešnijeg pozorišnog menadžera u Srbiji.
Dr Milivoje Mladjenović, programski direktor
Dr Milivoje Mlađenović, teatrolog (Bijeljina, 1959). Diplomirao i doktorirao na Filološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Bio je upravnik Narodnog pozorišta u Somboru (1989−2000), Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu (2003−2009), direktor Sterijinog pozorja (2009−2012). Redovni je profesor Pedagoškog fakulteta u Somboru. Bio je umetnički konsultant u Narodnom pozorištu „Sterija“ u Vršcu (2013−2015), trenutno umetnički direktor Gradskog pozorišta “Semberija” u Bijeljini. Osim stručnih i naučnih radova iz nauke o književnosti i iz teatrologije, piše i objavljuje drame, književnu kritiku, eseje, reportaže, scenarije televizijskih emisija. Studije: „Scenske bajke Aleksandra Popovića“, „Odlike dramske bajke“; „U zamku zamki − dramski poetncijal poezije i proze za decu“, “Intertekstualna pletisanka – konstitucija dramskog lika Laze Kostića”. Priredio monografiju “U sazvežđu Milivoja Živanovića”,”Bubna opna” (sabrane radio-drame Grozdane Olujić”, “Prvih pet” (nagrađene drame na Festivalu prvoizvedenih predstava u Aleksincu), knjige dramskih tekstova za decu: „Baš čelik i druge za pozornicu udešene bajke“, itd. Bio je selektor Sterijinog pozorja (2021-2023), Festivala „Glumačke svečanosti Milivoje Živanović“ u Požarevcu, Festivala pozorišne klasike u Vršcu, Festivala prvoizvedenih predstava u Aleksincu, itd. Učestvuje u radu žirija domaćih i stranih festivala.U Šabačkom pozorištu izvedena je njegova komedija „Rable/Vrlina/Greh“, u Narodnom pozorištu Sombor drama „Golubija vremena“ (2016), „Maestro“ (2017), „Mrazović−didaktička antidrama“ (2018), u Gradskom pozorištu „Semberija“ u Bijeljini (Republika Srpska) „Komedija ometena u razvoju“, “Kad sam bio garav” u Pozorištu mladihu Novom Sadu. Na na scenama u Srbiji i regionu izvedeno je petnaestak njegovih dramskih dela za decu. Nagrade: „Nikola Petrović Peca“ za izuzetan doprinos razvoju pozorišne umetnosti u Srbiji, „Oktobarska nagrada Grada Sombora“ (2017) i dr. Član Direkcije Somborskog filmskog festivala − od osnivanja, 2018 godine.
Dejan Dabić, selektor festivala
Urednik je filmskog programa Niškog kulturnog centra. Od 1997. jedan je od glavnih organizatora i selektor Festivala glumačkih ostvarenja u Nišu. Uređivao je Filmski program na gradskoj Niškoj televiziji, objavljivao filmske kritike u štampi, pokretač je i jedan od urednika filmskog časopisa „Filaž“ iz Niša. Autor je knjiga „Prohujalo (sa) etrom“ i „Nebo iznad celuloida“ i koautor knjiga „Vodič kroz 40 godina Festivala glumačkih ostvarenja u Nišu“, „Vodič kroz 50 godina Festivala glumačkih ostvarenja u Nišu“ i „Na talasima animacije“. Kao scenarista i reditelj, uradio je oko 20 kratkih animiranih ostvarenja, nagrađivanih na domaćim i međunarodnim festivalima: „Krletka“ (2002. Godine nagrada „YU ASIFE“ na Martovskom festivalu), „Odraz“, „Predvodnik“, „Brbljiva kornjača“, „Veština čitanja“ i „Pasje doba“. Napisao je scenario i režirao dokumentarni film „Pioniri niškog filma“ i dokumentarno-igrani film „Upoznajte Toma Laha“. Kao član FIPRESCI Srbija predsedavao je žirijem kritike Festivala evropskog filma na Paliću, Festivala „Novosadska arena“ i Martovskog festivala. Tokom 2019. godine bio je član žirija na SOFEST-u i član komisije za dugometražni I kratkometražni dokumentarni film Filmskog centra Srbije. Član je Međunarodne asocijacije animatora – ASIFA. Skupština grada Beograda izabrala ga je 2019. za umetničkog direktora Martovskog festivala.
Ognjen Rakčević, producent festivala
Rođen u Beogradu 1981. Odmah nakon završene III beogradske gimnazije upisuje Fakultet dramskih umetnosti u Beogradu na kome i diplomira 2006. Nakon završenih studija paralelno radi kao producent na mnogobrojnim televizijskim projektima, ali i kao producent na brojnim domaćim filmskim festivalima. Na Festivalima: u Nišu – Festival glumačkih ostvarenja – Filmski susreti i Vrnjačkoj Banji – Festival filmskog scenarija i Somboru, radi dugi niz godina kao kreativni producent. Odlično govori engleski jezik, a služi se i nemačkim jezikom. Oženjen i otac dve kćerke.
Nosilac je nagrade katedre za produkciju Fakulteta dramskih umetnosti ”Lučonoša” – za izuzetan doprinos na polju filmske produkcije 2016. i Zahvalnice za sveukupan doprinos Festivalu glumačkih ostvarenja domaćeg igranog filma u Nišu 2015.
Od 2014. angažovan je u Filmskom centru Srbije, gde je pokrenuo mrežu domaćih prikazivača i manifestaciju ”Noć srpskog filma” koja se uspešno realizuje svake godine u pedeset bioskopa širom Srbije, a ima za cilj promociju domaćeg filma.
Upravo je završio dokumentarni film “Gligorićeva Mar del Plata – Kraljeva indijska varijanta”, njegov treći audiovizuelni rad koji se bavi značajnom sportskom ličnošću iz savremene srpske istorije, ali ovoga puta kao deo umetničko istraživačkog projekta u okviru doktorandskih umetničkih studija na Fakultetu dramskih umetnosti. Posle biografske filmske priče o Momčilu Tapavici, prvom Južnom Slovenu, osvajaču olimpijske medalje na Prvim modernim Olimpijskim igrama u Atini 1896. godine koji je prikazan na mnogobrojnim festivalima, RTV Vojvodini i dobio priznanja na festivalima sportskog fima na Zlatiboru i Prvi kadar u Sarajevu, relizovao je i dokumentarni film o generalu Svetomiru Đukiću, osnivaču Olimpijskog komiteta Srbije. U svom trećem projektu, istražujući život i delo Svetozara Gligorića, našeg najuspešnijeg šahiste, osim produkcije dokumentarnog filma ispituje i modalitete kojima klasičan filmski format može da se prilagodi novim tehnologijama i mogućnostima koje one otvaraju. Na 11. međunarodnom festivalu sportskog filma na Zlatiboru 28. avgusta 2022. ovaj film je dobio Gran pri i proglašen za najbolji film Festivala.
Od 2020. angažovan je kao docent na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, na katedri za filmsku i televizijsku produkciju.
ŽIRI FESTIVALA
ŽIRI GLAVNE SELEKCIJE
Dušan Milić, predsednik žirija je rođen u Beogradu, 1969. godine. Dipomirao je na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, na odseku za Filmsku i televizijsku režiju. Njegova prethodna dva filma “Jagoda u supermarketu” (producenrt Emir Kusturica) i “Guča!” (producent Kalr Baum-gartner) su prikazana na Berlinskom međunarodnom filmskom festivalu.
Njegov treći dugometražni film TRAVELATOR premijerno je prikazan u Tamkičarskom programu na festivalu u Montealu gde je osvojio Innovation award.
Tamara Aleksic je upisala Fakultet Dramskih Umetnosti, kod profesora Dragana Petrovica Peleta 2011. Nakon upisa, a pre pocetka predsavanja, snimala je film i seriju “Sesir prof. Koste Vujica”, Zdravka Sotre. Sotra ju je pozvao na kasting, nakon sto je video da je bila prva na listi. Za tu ulogu je dobila povelju za najbolju sporednu zensku ulogu, na festivalu Zlatni vitez, u Moskvi. Od tada snimala je u domacim i inostranim produkcijama, kako na teritoriji bivse Jugoslavije, tako i u inostrnstvu. Igra u pozoristu, kako i za odrasle, tako i za decu, posebno u Pozoristu Puz, gde je prvi put stala na scenu sa 6 godina kod svoje posle metorke Slobodanke Cace Aleksic. Radi spotov, sinhronizacije crtaca. Osim glume montirala i rezirala eksperementalni, behind the scenes, spot za Deutsche grammophon za Nemanju Radulovica i kompoziciju Saleta Sedlara: Savcho 3. Za film Santa Maria della Salute, Zdravka Sotre, dobila je nagradu Carica Teodora na Niskom filmskom festivalu 2017.
Ana Vučković Denčić rođena je 16. novembra 1984. godine u Beogradu. Završila je studije dramaturgije na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, a zatim i master-studije filmologije na istom fakultetu na temi filmskog stila. Novinarka je Radio Beograda 2, gde priprema i vodi nekoliko emisija koje su posvećene filmu i popularnoj kulturi. Pisala je za mnoge portale i novine, među kojima je bio i City Magazine, a sada je kolumnistkinja magazina Marie Claire i saradnica portala Velike priče. Objavljeno joj je pet knjiga: Epoha lipsa juče , Lust ‘n’ Dust, Plišani soliter, Surfing Serbia i Yugoslav.
Njene priče su objavljene u zbirkama priča grupe autora Krik! , Kraljica Lir i njena deca, a pesme u 33. broju Rukopisa, zbornika poezije i kratke proze mladih sa prostora bivše Jugoslavije. Njene knjige su dva puta bile u najužem izboru za NIN-ovu nagradu, bila ja jednom nominovana za nagradu Isidora Sekulić. Njene knjige prevedene su na engleski, makedonski i nemački. Dobitnica je Elle Style Award za književnost 2020. U pripremi je njena nova knjiga.
ŽIRI SELEKCIJE FILMOVA MLADIH AUTORA
Goran Nikolić, predsednik žirija, (26.05.1992), beogradski je filmski i tv reditelj. 2018. je završio master studije na FDU debitantskim dugometražnim filmom “HEROJI”. Filmovi su mu putovali na razne domaće, regionalne i strane festivale, a neki od viđenijih su “I kako si, deda, šta se radi”, “Nekako z prolyeća”, “Život po Moskriju” i “Oni žive”. Iza sebe ima iskustvo kao asistent i reditelj na mnoštvu kratkih i dugometražnih filmova, serija, reklama i spotova. Trenutno režira serije i piše svoj dugometražni drugenac.
Nikola Šurbanović, Rođen 24. juna 1990. godine u Beogradu. Glumu je završio 2013. godine na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, u klasi Ljuboslava Majere. Od filmova u kojima je igrao izdvajamo : “Tmina ” (r. Luka Bursać, 2014) , “A.S. 25. ” (r. Milena Grujuć, 2019), “Pucnji u Marseju” (r. Gordan Matić 2021)
Od serija u kojima je igrao izdvajamo: ,,Grupa” (r. Uroš Tomić, 2018), “Preživeti Beograd” (r. Đorđe Stanimirović, 2019), “Kolo Sreće” (r. Vladimir Aleksić, 2020) ,”Nečista Krv” (r. Goran Stanković, 2020).
Od preko 20 pozorišnih predstava izdvajamo: ,,I ostali” (r. Stevan Bodroža), ,,Pošto gvožđe…?” (r . Rastislav Ćopić), “Ljubav u Savamali” ( r. Darijan Mihalović),”Cigani lete u nebo” (r. Vladimir Lazić). Dobitnik je Sterijine nagrade za najboljeg mladog glumca (predstava „I ostali“, 2018), kao i nagrade „Zlatni list“ za najboljeg glumca na pozorišnom Kustendorfu (predstava „Pošto grožđe…?“, 2018).
Danica Radulović je diplomirala na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, smer Gluma, u Klasi Petra Banićevića.
Igrala je u preko četrdeset pozorišnih predstava od kojih se mogu izdvojiti: „Povratak otkačenih“ (2019), „Čudesna zvezda“ (2011 -1023), „Maska Zoroa“ (2005 -2006).
Igrala je u preko deset igranih filmova od kojih se mogu izdvojiti: „Troje“ (2022), „Mayhem“ (2016), „Virus“ (2012). Igrala je u preko trideset televizijskih serija od kojih se mogu izdvojiti: „Prigušivač“ (2023), „Junaci našeg doba“ (2021), „Ubice mog oca“ (2019)
NEZVANIČNI ŽIRI FILMSKE KRITIKE
- Đorđe Bajić
- Zoran Janković
- Goran Jovanović